Toprakta pH seviyesi, gübre kullanımınızın verimliliğini doğrudan etkiler. Özellikle sulphat amonyum (NH₄)₂SO₄ gibi yüksek azot (N≥20.5%) ve kükürt (S≥23%) içeren gübrelerde bu durum daha da belirgindir. Eğer tarla bitkileriniz yavaş büyümeye devam ediyorsa, muhtemelen toprağın asitlik veya bazikliği, gübrenin emilimini engelliyor olabilir.
“Toprak testi yapmadan gübre kullanmak, hem maliyet açısından hem de çevresel açıdan risklidir.” – Türkiye Tarım Bakanlığı Bitki Koruma Merkezi
Sulphat amonyum, suyla kolay çözünür bir formülle donatılmıştır. Ancak pH değeri 5.5’in altına düştüğünde (asitli topraklar), azotun %70’inden fazlası gaz haline gelip uçar. Aşırı asitlikte (pH < 4.5) ise sodyum ve alüminyum iyonları, bitkinin kök sistemi üzerinde zararlı etkiler yaratır.
Toprak pH Aralığı | Sulphat Ammonyum Etkinliği | Önerilen Uygulama |
---|---|---|
5.5 – 6.5 | %90+ etkili | Doğrudan uygulama uygun |
4.5 – 5.5 | %60–70 etkili | Kireçle düzeltme + az miktarda uygulama |
6.5 – 7.5 | %80 etkili | Yarı-alkali toprakta dikkatli dozaj |
İdeal pH aralığındaki topraklarda, sulphat amonyum ile 100 kg/da oranında uygulama yaparsanız, ürün verimi %15–25 arasında artabilir. Bu, genel olarak fosforlu gübrelerden daha hızlı ve tutarlı sonuç verir.
Bu gübreyi her zaman aynı anda, aynı miktarla uygulamak, özellikle bağışıklık sistemini zayıflatan mevsimsel koşullarda, bitkide stres oluşturabilir. Örneğin, patates veya soğan gibi kök sebzelerde, ilk 2 haftada 30 kg/da uygulama sonrası, ikinci uygulamada 20 kg/da sınırı aşmamak önemlidir.
Aşırı gübreleme, hem toprağı asitleştirir hem de bitki köklerinde yanma belirtileri ortaya çıkar. Bu nedenle, her yıl en az bir kez toprak analizi yaptırmak, uzun vadede maliyet tasarrufu sağlar.
Köken gübresi olarak (temel gübre) kullanırken, tohum ekmekten önce 50 kg/da uygulayın. Sonrasında, bitki gelişim aşamasında (2. yaprak oluşumu) 25–30 kg/da ekleyin. Bu strateji, özellikle mısır, pirinç ve fasulye gibi bitkilerde %20’ye yakın verim artışı sağlar.
Herhangi bir sorun yaşadığınızda, lütfen bizimle paylaşın. Deneyiminiz, diğer çiftçiler için değerli bir rehber olabilir.